Westerplatte dzięki swojemu położeniu stanowiło ważny punkt taktyczny, zamykający drogę do Portu Gdańskiego od strony morza, ale musiało być w tym celu odpowiednio umocnione i uzbrojone.
W 1924 roku Polska otrzymała prawo stworzenia na Westerplatte Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Od grudnia 1925 roku stacjonowała tam polska załoga licząca 88 oficerów i żołnierzy.
W 1933 roku po dojściu Adolfa Hitlera do władzy załogę Westerplatte wzmocniono czasowo batalionem wojska. W 1939 r. wobec zaostrzenia się stosunków niemiecko-połskich załogę Westerplatte zwiększono do 182 żołnierzy (w tym 5 oficerów i 1 lekarz) i wyposażono w broń ciężką piechoty: 4 moździerze; 2 działka przeciwpancerne 37 mm i działo piechoty 75 mm oraz 16 ckm, 17 rkm i 8 lkm; 160 karabinów, 40 pistoletów, ok. 1000 granatów. Dowódcą był mjr Henryk Sucharski, zastępcą kpt. F. Dąbrowski. Na Westerplatte było 5 betonowych wartowni i przystosowane do obrony koszary. W sierpniu zostały zbudowane umocnienia polowe.25 sierpnia 1939 roku przybył do gdańska pod pretekstem „wizyty kurtuazyjnej” niemiecki pancernik Schlezwik- Holstein. 1 IX o godz. 4.45 otworzył on na Westerplatte ogień z 19 dział kalibru od 88 do 280 mm, rozpoczynając tym II wojnę światową.
Jednocześnie załogę Westerplatte zaatakowała kompania SS „Danziger-Heimwehr” i kompania szturmowa piechoty morskiej z pancernika. Atak ten i trzy następne, poprzedzone skoncentrowanym ogniem artyleryjskim pancernika oraz baterii ciężkiej artylerii z kierunku Wisłoujścia i baterii z kierunku Brzeźna, zostały odparte. Od 2 IX Niemcy prowadzili ataki poprzedzane na przemian ostrzałem artylerii (w tym baterii haubic 210 mm) i nalotami samolotów nurkujących (eskadra stuka-sów; od 4 IX ostrzeliwały Westerplatte również 2 torpedowce). 6 i 7 IX Niemcy usiłowali podpalić las ropą, podwiezioną drezynami w cysternach. Następnie ściągnęli do walki nowe oddziały (szkolny baon saperów, oddziały Schutzpolizei i inne formacje), uzyskując prawie dwudziestokrotną przewagę liczebną.
Łącznie w walkach o Westerplatte wzięło udział ok. 3400 żołnierzy niemieckich wyposażonych w 65 dział różnego kalibru, znaczną liczbę lekkich moździerzy i miotaczy ognia. 7 września o godzinie 10.15, po nieprzerwanej 7-dniowej walce bohaterska załoga Westerplatte skapitulowała. Podczas walk o Westerplatte straty niemieckie wyniosły około 300- 400 zabitych i rannych. Straty polskie: 15 zabitych oraz 50 rannych i kontuzjowanych. Obrona Westerplatte odegrała znaczną rolę moralną w 1939 roku, mobilizując kraj do wytrwałości w oporze. Dlatego wieść o niej spotykamy w komunikatach radiowych i w prasie codziennej. Obrońcy Westerplatte przez 7 dni wiązali znaczne siły niemieckie. Przekazywana przez polskie radio wiadomość, że „Westerplatte jeszcze się broni”, podtrzymywała na duchu walczące wojska polskie. Obrońcy Westerplatte już w dniach wrześniowych zostali publicznie uznani za bohaterów.
